Türkiye’de Grev ve Lokavt Uygulamaları

Türkiye’de grev ve lokavt uygulamaları, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu kapsamında düzenlenmektedir. Bu uygulamalar genellikle toplu iş sözleşmelerinde yaşanan uyuşmazlıklar sonrasında gündeme gelmektedir.

GREV NEDİR?

Grev, işçilerin topluca iş bırakarak işyerinde faaliyetleri aksatması veya durdurmasıdır. Grev kararı, toplu iş sözleşmesi sürecinde taraflar arasında uzlaşma sağlanamadığında alınmaktadır. Kanuni grev olabilmesi için belirli şartlara uyulması gerekmektedir.

Kanuni grev şartları şunlardır:

• Toplu iş sözleşmesi uyuşmazlığı tutanağı düzenlenmiş olmalıdır.
• Tutanağın işverene tebliğinden en az 6 iş günü sonra grev kararı alınabilir.
• Grev kararı, tebliğden sonraki 6 iş günü içinde ilan edilmelidir; aksi takdirde geçersiz hale gelir.

Bu koşullar sağlanmadan alınan grev kararları da mevcuttur ve bunlar kanun dışı grevler olarak adlandırılır.

• Siyasi amaçlı grevler,
• Genel grev (tüm iş kollarını kapsayan),
• Dayanışma grevi gibi kanun dışı grev türleri bulunmaktadır.

İşverenin grev karşısındaki en önemli silahı ise lokavt olarak adlandırılmaktadır. Lokavt da belirli kurallara uygun olarak ve kanuni yollarla uygulanabilir.

GREV VE LOKAVTIN ENGELLENDİĞİ DURUMLAR

Eğer grev veya lokavt genel sağlığı veya milli güvenliği tehdit ediyorsa, Cumhurbaşkanı kararıyla 60 gün süreyle ertelenebilir. Anlaşmazlık halinde Yüksek Hakem Kurulu’na başvurulmaktadır.

İZMİR GREVİ

İzmir’de, İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı şirketlerde yaklaşık 23 bin işçi greve gitmiştir. Grev, toplu iş sözleşmesi uyuşmazlığından kaynaklanmakta olup işçilerin yasal bir talebi bulunmaktadır. Belediyenin grev sürecindeki tutumu sendikal haklar açısından incelenmelidir.

GREV KIRICILIĞI MI?

Belediyenin grev sürecinde çöp toplamaya devam etmesi, sendikalar tarafından “grev kırıcılığı” olarak nitelendirilmektedir. Yasalara aykırı olan bu durumlar özenle değerlendirilmelidir.

Grev ve lokavt, toplu iş uyuşmazlıklarının çözümü için kullanılan meşru araçlardır ancak yasal prosedürlere uygun şekilde gerçekleştirilmelidir.